Μια "νέα αρχή" στα ΕΠΑΛ;

Άλλη μια προσπάθεια εξωραϊσμού της αντιεκπαιδευτικής πολιτικής από το Υπουργείο Παιδείας

Αυτό το διάστημα συζητιέται στα ΕΠΑΛ και στους συλλόγους διδασκόντων ο τρόπος υλοποίησης του προγράμματος «Μια νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ». Το πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται μέσω ΕΣΠΑ, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας αφορά τη «στήριξη» μαθητών και εκπαιδευτικών με μια νέα μορφή ενισχυτικής διδασκαλίας, την «ψυχοκοινωνική στήριξη» των μαθητών από ψυχολόγους, την εκπόνηση «σχεδίων δράσης» με στόχο την «καινοτομία και τη δημιουργικότητα» και τέλος την εφαρμογή του θεσμού του «Συμβούλου Καθηγητή».

Με το πρόγραμμα αυτό η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και το Υπουργείο Παιδείας προσπαθούν να κρύψουν από τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς, την συνεχιζόμενη υποβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Με έντονο επικοινωνιακό – διαφημιστικό χαρακτήρα προσπαθούν να κρύψουν «κάτω από το χαλί» όλα τα προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί από την αντιλαϊκή τους πολιτική.

Η πραγματικότητα, βέβαια, είναι ότι δεν μπορούν να κρυφτούν οι περικοπές των ολιγομελών τμημάτων που έγιναν και φέτος κατά δεκάδες, οι ελλείψεις σε καθηγητές ακόμα και σήμερα μετά από 3 μήνες λειτουργίας των σχολείων, οι διαρκείς μετακινήσεις μαθητών και εκπαιδευτικού προσωπικού, οι ελλείψεις και η υποσυντήρηση των υποδομών και των εργαστηρίων των ΕΠΑΛ λόγω της υποχρηματοδότησης των σχολικών επιτροπών, οι ελλείψεις σε βιβλία κλπ. Γίνεται στοχευμένη προσπάθεια απόκρυψης των προβλημάτων που και το ίδιο το Υπουργείο σε μελέτες του έχει εντοπίσει, όπως για παράδειγμα ότι τα ΕΠΑΛ σήμερα αποτελούν λύση ανάγκης και όχι επιλογής για ένα μεγάλο τμήμα των μαθητών.

Η ανασφάλεια, τα κοινωνικά προβλήματα και τα αδιέξοδα, συνολικότερα της νέας γενιάς και όχι μόνο των παιδιών των ΕΠΑΛ, έχουν την αιτία τους στην ίδια την αντιλαϊκή πολιτική και το σύστημα που έχει μετατρέψει το δικαίωμα σε «ευκαιρία», που ορθώνει συνεχώς νέα ταξικά τείχη στα παιδιά των λαϊκών οικογενειών και τσακίζει το μέλλον τους στο όνομα του κέρδους και της εκμετάλλευσης. 

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αποτελεί συνέχεια των αναδιαρθρώσεων που πραγματοποιήθηκαν στην επαγγελματική εκπαίδευση όλο το προηγούμενο διάστημα, οι οποίες στόχευαν η ΕΕΚ συνολικά να παίξει πιο ενεργό ρόλο στην καπιταλιστική οικονομία και στις εκάστοτε ανάγκες των εργοδοτών και των επιχειρήσεων, τόσο σε κλαδικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο. Η υποτιθέμενη ενίσχυση και αναβάθμιση είναι τόση όση χρειάζεται σήμερα για να γίνει πιο «ελκυστική» για τους μαθητές, έτσι ώστε να συνεχίζει να αποτελεί μια δεξαμενή φθηνού - ευέλικτου εργατικού δυναμικού για τις επιχειρήσεις.

Πιο συγκεκριμένα για το πρόγραμμα:

• Η νέα μορφή ενισχυτικής διδασκαλίας αφορά τα μαθήματα των Νέων Ελληνικών και των Μαθηματικών και πραγματοποιείται με συνδιδασκαλία 2ου καθηγητή μέσα στην τάξη. Η ίδια η κυβέρνηση ανακαλύπτει ότι η διαρροή των μαθητών των ΕΠΑΛ οφείλεται και στην «έλλειψη γραμματισμού λόγω της μη αντιμετώπισής της σε προηγούμενες βαθμίδες». Παραδέχεται δηλαδή την αποτυχία της εκπαιδευτικής της πολιτικής στο Γυμνάσιο και στο Δημοτικό. Στο Δημοτικό διατηρούνται τα αναλυτικά προγράμματα και τα σχολικά βιβλία που κατά κοινή ομολογία έχουν δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα σε  μαθητές και εκπαιδευτικούς. Το Ολοήμερο έχει υποβαθμιστεί πλήρως. Η ενισχυτική διδασκαλία στο Γυμνάσιο, βασικό αίτημα του κλάδου, επί της ουσίας είναι ανύπαρκτη. Στα ΕΠΑΛ η νέα μορφή ενισχυτικής θα λειτουργεί μόνο για την Α’ τάξη και μόνο σε 2 μαθήματα, ενώ είναι επιβεβλημένο ότι χρειάζεται και στις επόμενες τάξεις και σε περισσότερα μαθήματα με μόνιμο προσωπικό και όχι με συμβασιούχους. Τραγελαφικό είναι το γεγονός ότι σε αρκετά ΕΠΑΛ της χώρας ο 2^ος καθηγητής έφτασε πρώτος από αυτόν που κάνει το βασικό μάθημα(!) ακυρώνοντας στην πράξη ακόμα και αυτή την ενισχυτική διδασκαλία.
• Εισάγεται ένας νέος θεσμός, αυτός του συμβούλου καθηγητή. Ο σύμβουλος καθηγητής αναλαμβάνει 4 – 5 μαθητές της Α’ τάξης και έχει σαν στόχο «τη συστηματική υποστήριξη τους στη σχολική ζωή και τη δημιουργία θετικού κλίματος στη σχολική κοινότητα». Βέβαια, το πώς μπορεί να δημιουργηθεί θετικό κλίμα στο σχολείο όταν οι υποδομές, τα σχολικά εργαστήρια, τα βιβλία είναι ανύπαρκτα, είναι ένα άλλο θέμα. Τα σοβαρά προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν τα παιδιά έχουν αίτια κοινωνικά που οφείλονται στο πώς ζουν και μεγαλώνουν οι μαθητές μας και στη βάση αυτή εδράζονται τα οποιαδήποτε ψυχολογικά προβλήματα. Προβληματικό επίσης παραμένει το γεγονός ότι με το θεσμό του Συμβούλου Καθηγητή υποβαθμίζεται ο ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων. Είναι ευθύνη και αρμοδιότητα κάθε συλλόγου να παίρνει πρωτοβουλίες ώστε να αντιμετωπίζει συλλογικά τα μαθησιακά και κοινωνικά προβλήματα των μαθητών.
• Προσλαμβάνονται συμβασιούχοι Ψυχολόγοι για την υποστήριξη των μαθητών στα ΕΠΑΛ. Αφού αναδιάρθρωσε τις δομές υποστήριξης η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με το ν. 4547/2018 έρχεται τώρα να προσλάβει ψυχολόγους συμβασιούχους. Αντί δηλαδή να ενισχύσει με μόνιμο προσωπικό όχι μόνο τα ΕΠΑΛ αλλά όλα τα σχολεία, η κυβέρνηση επεκτείνει την ελαστική εργασία και μάλιστα με ημερομηνία λήξης μιας και όταν τελειώσει η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ θα σταματήσουν να εργάζονται οι συγκεκριμένοι συνάδελφοι.
• Παράλληλα με τις υπόλοιπες δράσεις, προβλέπονται να κατατίθενται και να υλοποιούνται σχέδια δράσης που θα εμπλέκονται οι μαθητές, κύρια της Α’ τάξης, με στόχο την «δημιουργικότητα, την καινοτομία, την κοινωνική ευθύνη, την σύνδεση του σχολείου με την τοπική κοινωνία κλπ.». Μάλιστα τα σχέδια αυτά μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω ΕΣΠΑ από τον φορέα διαχείρισης του προγράμματος, το ίδρυμα «Νόησις». Αυτό φυσικά δεν είναι κάτι καινούργιο. ΜΚΟ, επιχειρήσεις και άλλοι φορείς (π.χ. Δήμου Αθήνας σε συνεργασία με το Γερμανικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο) βρίσκονται ήδη για τα καλά μέσα στα σχολεία. Μέσω των σχεδίων δράσης επιχειρείται η πιο άμεση εμπλοκή των επιχειρήσεων στα σχολεία, η αναζήτηση πηγών χρηματοδότησης, η στοχοθεσία και η αυτοαξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολείων. Ταυτόχρονα επιχειρείται η συστηματική παρέμβαση στο μυαλό και στη συνείδηση της νέας γενιάς. Γίνεται συστηματική προσπάθεια να μπολιαστεί η νέα γενιά με τις αξίες της ανταγωνιστικότητας, της υποταγής στη μισή δουλειά, στη μισή ζωή, στη λογική των χαμηλών απαιτήσεων προς όφελος των κερδών των λίγων.

Οι εκπαιδευτικοί δεν ερχόμαστε πρώτη φορά αντιμέτωποι με αυτές τις στοχεύσεις. Οφείλουμε και πάλι να αντιπαρατεθούμε με συλλογικούς όρους, να φέρουμε στο προσκήνιο τις πραγματικές ανάγκες των ΕΠΑΛ και των μαθητών μας. 

Με βάση τα παραπάνω, στις συνεδριάσεις των Συλλόγων Διδασκόντων που είναι σε εξέλιξη προτείνουμε να μην κατατεθούν σχέδια δράσης στο πλαίσιο του προγράμματος.

Σε περίπτωση που ένας Σύλλογος Διδασκόντων - παρά τη δική μας αντίθεση – αποφασίσει να καταθέσει σχέδια δράσης, καλούμε τους συναδέλφους να παρέμβουν στο περιεχόμενο αυτών των δραστηριοτήτων. Κι αυτό γιατί δε θα παραιτηθούμε από το δικαίωμα να παρεμβαίνουμε σε κάθε εκπαιδευτική - μορφωτική  διαδικασία που σμιλεύει τα μυαλά και τις ψυχές των παιδιών μας. Δεν θα παραιτηθούμε από το δικαίωμα ν’ ανταποκριθούμε στο σύγχρονο ρόλο του εκπαιδευτικού – παιδαγωγού. 

• Καταγγέλλουμε την εμβάθυνση των αναδιαρθρώσεων στα ΕΠΑΛ, την πιο ορμητική είσοδο των εταιριών, όπως προωθείται με το εν λόγω πρόγραμμα. 
• Καλούμε την ΟΛΜΕ να καλύψει συνδικαλιστικά τους συναδέλφους στις περιπτώσεις που ο Σύλλογος Διδασκόντων τους πάρει θέση για μη υλοποίηση του προγράμματος.
• Καλούμε σε απεργία – αποχή όπου υπάρξει αξιολογική δράση. 
• Να σταθούμε δίπλα στους μαθητές μας με όλη την παιδαγωγική και πολύπλευρη στήριξη που απαιτείται.

Δυναμώνουμε το συλλογικό αγώνα και την διεκδίκηση:

• Τα τμήματα, οι τομείς και οι ειδικότητες των ΕΠΑΛ να διαμορφώνονται με βάση τις μορφωτικές ανάγκες των μαθητών κι όχι με βάση τις αναδιαρθρώσεις και την περικοπή δαπανών.
• Να εγκριθούν όλα τα ολιγομελή τμήματα τομέων και ειδικοτήτων με πλήρη στελέχωση.
• Μέγιστο όριο 20 μαθητές στα τμήματα - 15 στις ομάδες προσανατολισμού - 10 στα εργαστήρια.
• Γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό για τον τεχνολογικό και εργαστηριακό εξοπλισμό των ΕΠΑΛ. 
• Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων εκπαιδευτικών αλλά και των υποστηρικτικών ειδικοτήτων. Προσλήψεις διοικητικού προσωπικού, για να αναλάβει το διοικητικό φόρτο που έχει υποσκελίσει το εκπαιδευτικό έργο των εκπαιδευτικών.
• Επαναφορά του ωραρίου στα προ κρίσης επίπεδα.
• Ουσιαστική επιμόρφωση όλων των εκπαιδευτικών για να επιτελούν το ρόλο τους στηρίζοντας ουσιαστικά τους μαθητές.